Umiejętne stosowanie regulatorów wzrostów może ograniczyć, albo całkowicie zapobiec wyleganiu zbóż. Jednak trzeba pamiętać, że są to substancje chemiczne, które silnie reagują na mechanizmy funkcjonowania hormonów rośliny i że w przypadku niewłaściwego zastosowania mogą obniżać plony.
Na wyleganie pszenicy największy wpływ mają nawożenie azotem, gęstość siewu, warunki klimatyczne i glebowe, oraz genetyczna odporność odmian na wyleganie. Zazwyczaj pszenice o krótszej słomie rzadziej wylegają.
Naturalnym regulatorem wzrostu jest słońce. Dostęp do słońca możemy regulować poprzez zmniejszanie norm wysiewu. Większy dostęp światła sprawia, że źdźbło jest grubsze, a przez to mniej podatne na wyleganie. Przyjmuje się, że odmiany pszenicy ozimej odporne na wyleganie przy dawkach azotu 120 kg/ha nie wymagają antywylegaczy. Przy wyższych dawkach dochodzących do 150 kg/ha stosuje się jeden zabieg, a powyżej 150kg/ha stosujemy 2 czy nawet 3 zabiegi. Trzeci zabieg stosujemy w okresie wypuszczania liścia flagowego. Należy pamiętać, że opóźniony siew pszenicy ozimej po 15-20 października samoistnie skraca źdźbło nawet o 10-15 cm.
Regulatorami wzrostu w pszenicy są 3 substancje aktywne:
- chlorek chloromekwatu (CCC)- substancja Antywylegacza płynnego, Stabilanu i Cycocela .
- etefon- substancja aktywna preparatu Cerone 480 SL
- trineksapak etylu-substancja aktywna preparatu Moddus 250 EC
Przy stosowaniu regulatorów wzrostu bardzo ważna jest temperatura powietrza w czasie zabiegu. Nie powinna być niższa niż 10°C. Wraz z jej wzrostem należy stosować mniejsze dawki regulatora-temperatura optymalna to 15°C. Ponadto preparatów z substancją aktywną nie wolno stosować, jeżeli wcześniej wykonano oprysk herbicydami z grupy regulatorów wzrostu np. MCPA. 2.4 D. Regulatory z grupy CCC mają najsilniejszy efekt skracania w momencie oddzielania się pierwszego kolanka od węzła krzewienia, dlatego najlepiej stosować wtedy zabieg, ewentualnie gdy od 1 kolanka oddziela się 2.
Środki zawierające etefon hamują aktywność hormonów regulujących wzrost pędów na długość. Najlepiej stosować te środki w czasie wzrostu rośliny. Wadą etefonu jest to, że wydziela się czasie jego rozkładu etylen, który przyśpiesza dojrzewanie i starzenie się rośliny.
Trineksanapak etylenu to regulator wzrostu nowej generacji. Pobierany jest przez liście i źdźbła zbóż, następnie przemieszcza się do tkanek wzrostu zapobiegając nadmiernemu wydłużaniu się międzywęźli. Powoduje skrócenie i usztywnienie źdźbła, nie powodując redukcji korzenia i masy rośliny. Skróceniu ulega źdźbło, które w okresie stosowania najintensywniej się wydłużało. W praktyce regulatorów wzrostu stosuje się za dużo, co może spowodować zmniejszanie plonów. Stosowanie regulatorów wzrostu powinniśmy uzależnić też od warunków pogodowych. Na stanowiskach gdzie nie ma opadów może wystarczyć jeden oprysk, a gdzie są silne opady i burze to i 2 opryski może być za mało. Jeżeli chodzi o stosowanie CCC to jest też wariant dzielony- pierwszy oprysk robimy na 1/3 - 2/3 dawki, a drugi z pozostałą ilością środka za 5-8 dni. Większe dawki stosujemy na odmiany podatne na wyleganie, a mniejsze na odmiany mniej podatne na wyleganie.
Gdy panuje susza nie zaleca się stosować regulatorów wzrostu. Na gęstych plantacjach CCC stosujemy w jednej dawce na początku strzelania w źdźbło natomiast środek zawierający etefon od drugiego kolanka do liścia flagowego. Producent trineksapaku etylu zaleca stosowanie środka do liścia flagowego. Dobremu działaniu tego środka sprzyja temperatura ok.15°C, suchy łan, dobre nasłonecznie i dobra kondycja roślin.
Pszenica jara nawożona wysokimi dawkami azotu (powyżej 120 kg/ha) powinna być zabezpieczona regulatorem wzrostu przed wyleganiem. Stosujemy na niej substancje aktywne takie jak na pszenicy ozimej. Oprysk na pszenicę jarą przypada najczęściej na 3 dekadę maja, gdy temperatura przekracza 20°C.Skracające działanie regulatorów rośnie wraz ze wzrostem temperatury, dlatego na pszenicy jarej powinniśmy stosować mniejsze dawki środków.
Chemiczne skracanie zbóż ozimych.
Preparat
|
Dawka (l/ha)
|
Pszenica
|
Pszenżyto
|
Jęczmień
|
Żyto
|
Chlorek chloromekwatu (CCC)
|
Antywylegacz płynny 675 SL
|
1,0-2,0
|
1,5-2,0
|
-
|
2,0-3,0
|
Belcolet 720 SL
|
1,2-1,8 i 1,8-2,2°
|
-
|
-
|
-
|
CCC Stefes 72 SL
|
1,2-1,8
|
|
|
-
|
Cycocel
|
1,2-1,7 i 1,7-2,1°
|
-
|
-
|
|
Regulator 620 SL
|
1,0-1,8
|
1,25-1,5
|
-
|
1,25-1,5
|
Stabilan 750 SL
|
1,2-1,8 i 1,8-2,2°
|
-
|
-
|
-
|
Etefon
|
Cerone 480 SL
|
0,75
|
1,0
|
1,5
|
1,0
|
Inter Etefon 480 SL
|
-
|
-
|
1,5
|
1,0
|
Retar 480 SL
|
0,75
|
-
|
1,5
|
-
|
chlorek chloromekwatu (CCC)+etafon
|
Cecefon 465 SL
|
|
1,5-2,5
|
1,5-2,5
|
1,5-2,5
|
trineksapak etylu
|
Moddus 250 EC
|
0,4 lub 0,3+ 0,3
|
0,6
|
0,6
|
0,3
|
chlorek chloromekwatu (CCC)+ trineksapak etylu
|
Antywylegacz 675 SL+ Moddus 250 EC
|
1+0,3
|
-
|
-
|
-
|
°dawki wyższe na odmiany podatne na wyleganie. |