Wirusowa żółta karłowatość- (Barley yellow dwarf virus).
Po raz pierwszy zaobserwowano jej wystąpienie na owsie, choroba ta spowodowała dość znaczne spadki plonu, bo dochodzące do 30-40% pszenicy ozimej i jęczmienia ozimego. W 2003 roku zanotowano wystąpienie tego wirusa również na Kujawach. Poraża on różne gatunki zbóż, jednak największe zagrożenie stanowi dla pszenicy ozimej i jęczmienia ozimego.
Objawy porażenia to przebarwienia liści, rozszerzające się od szczytów do podstawy blaszki. Na różnych gatunkach są inne: na jęczmieniu jasnożółte, na pszenicy bladożółte z zabarwieniem fioletowo-różowym, na owsie czerwono-purpurowe. Porażenie we wczesnym okresie powoduje zahamowanie wzrostu roślin występujące w postaci ognisk porozrzucanych przypadkowo na całej uprawie.
Wirus przenoszony jest przez mszyce występujące na zbożach (czeremchowo-zbożową, zbożową i różnano-trawową), których nalot może w zależności od pogody wystąpić od września do początku listopada. Wg badań Instytutu Ochrony Roślin jako efekt zmiany klimatu (ocieplenia) pojawiły się również klony mszyc rozwijające się dzieworodnie, które są głównymi przenosicielami chorób wirusowych zbóż.
Występowanie i znaczenie- na jęczmieniu, owsie i ostatnio coraz częściej na pszenicy.
Okres wykrywania- po wschodach aż do kłoszenia.
Obraz choroby- intensywne żółte przebarwienie liści jęczmienia, pszenicy i owsa- przebarwienie prawie czerwone. Niejednolity rozwój łanu, rośliny maja skrócony wzrost. Często widzi się rośliny stojące prosto w górę, oraz silne rozkrzewienie. Po części w ogóle nie dochodzi wykształcenia się kłosów lub wykształcenia się kłosów lub do wytworzenia niedostatecznie rozwiniętego ziarna. Głównymi nosicielami patogenu są mszyce wśród których najgroźniejsze są mszyca czeremchowo-zbożowa i mszyca zbożowa wielka.
Fotografie przedstawiające objawy choroby - kliknij w miniaturkę aby zobaczyć zdjęcie w pełnym rozmiarze
Wzmożone występowanie- susza, działania chłodu i niedobór składników pokarmowych, duża populacja jesienią i wiosną, wysoki poziom porażenia wirusem na sąsiednich stanowiskach (trawy, kukurydza ).
Możliwość pomylenia- mało prawdopodobne.
Agrotechniczne działanie zapobiegawcze- niszczenie wzeszłego osypanego ziarna i koszenie traw jesienią, nie wysiewać wczesną jesienią, wczesne wysiewy wiosenne, zadbać o równomierne łany.
Ochrona chemiczna- niszczyć nosiciela mszyce Bi 58 Nowy- 0,5 l/ha.
|